Στόχος της νέας πολιτικής στην Ευρώπη, να παράγει κάθε κτήριο ενέργεια από τον ήλιο. Ποιες προθεσμίες δίνει η Κομισιόν. Υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα νέα κτήρια της Ελλάδας από το 2023.
Το σήμα για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και στροφή σε έξυπνους τρόπους παραγωγής ενέργειας έδωσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Από τους πρωταγωνιστές της αλλαγής αυτής θα είναι τα φωτοβολταϊκά, που η Ευρώπη βάζει στόχο να υπάρχουν σχεδόν σε κάθε κτήριο ήδη πριν από το τέλος της δεκαετίας. Παράλληλα, το υπουργείο Ενέργειας καθιερώνει από το 2023 την υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα νέα κτήρια με κάλυψη άνω των 500 τ.μ..
Ειδικότερα, με τις χθεσινές ανακοινώσεις της Κομισιόν έγινε γνωστή η πρόθεση της ΕΕ για προώθηση μίας Ευρωπαϊκής Ηλιακής Στρατηγικής για τον διπλασιασμό των φωτοβολταϊκών ως το 2025 και την εγκατάσταση 600 GW ως το 2030 καθώς και μίας πρωτοβουλίας για να γίνουν τα φωτοβολταϊκά στέγης υποχρεωτικά για όλα τα νέα κτήρια, δημόσια, εμπορικά ή και κατοικίες.
Όπως σημειώνει το σχέδιο της Επιτροπής προβλέπεται η αύξηση του στόχου για το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο 45% έως το 2030 με παράλληλο περιορισμό της απαραίτητης χρονικής περιόδου αδειοδότησης για ηλιακές εγκαταστάσεις σε στέγες έως 3 μήνες το πολύ.
Η Κομισιόν προτείνει να γίνει υποχρεωτική η εγκατάσταση φωτοβλταϊκών στις στέγες για τα νέα δημόσια και εμπορικά κτήρια άνω των 250 τ.μ. έως το 2026 και αντίστοιχα για τα ήδη υπάρχοντα έως το 2027. Σε ό,τι αφορά στις κατοικίες, όλα τα νέα κτήρια οικιστικής χρήσης (χωρίς πρόβλεψη για εμβαδόν) θα πρέπει να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά έως το 2029.
Όπως αναφέρει το σκεπτικό της Επιτροπής, τα ηλιακά φωτοβολταϊκά (PV) και οι ηλιακές θερμικές τεχνολογίες μπορούν να μειώσουν δραστικά το κόστος ενέργειας για τους καταναλωτές και τους προστατεύουν από την αστάθεια των τιμών των ορυκτών καυσίμων. Οι πολιτικές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνέβαλαν στη μείωση του κόστους των φωτοβολταϊκών κατά 82% την τελευταία δεκαετία, σημειώνει η Επιτροπή.
Υπογραμμίζει όμως ότι θα πρέπει να υπάρχει η διασφάλιση ότι οι ενεργειακά φτωχοί και ευάλωτοι καταναλωτές έχουν πρόσβαση στην ηλιακή ενέργεια, π.χ. μέσω εγκαταστάσεων κοινωνικής στέγασης, ενεργειακών κοινοτήτων ή χρηματοδότησης για μεμονωμένες εγκαταστάσεις. Παράλληλα, σημειώνει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει:
- Να δημιουργήσουν σταθερά πλαίσια στήριξης για συστήματα στις στέγες, ακόμη και σε συνδυασμό με αποθήκευση ενέργειας και αντλίες θερμότητας, με βάση τους προβλέψιμους χρόνους απόσβεσης που είναι μικρότεροι από 10 χρόνια.
- Ως μέρος ενός τέτοιου πλαισίου και όπου χρειάζεται για να ξεκλειδώσουν επενδύσεις, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα εθνικό πρόγραμμα στήριξης που θα διασφαλίσει από το επόμενο έτος μαζική ανάπτυξη ηλιακής ενέργειας στον τελευταίο όροφο, δίνοντας προτεραιότητα στα καταλληλότερα κτήρια γρήγορων επεμβάσεων (Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης τάξεις Α, Β, Γ ή Δ). Θα πρέπει, επίσης, να επιδιωχθεί ο συνδυασμός της εγκατάστασης ηλιακής ενέργειας με ανακαινίσεις στέγης και αποθήκευση ενέργειας.
- Να εφαρμόσουν κατά προτεραιότητα τα μέτρα στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, χρησιμοποιώντας διαθέσιμη χρηματοδότηση της ΕΕ, ιδίως τα νέα κεφάλαια του REPowerEU και Σχέδια Ανθεκτικότητας. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την πρόοδο στην εφαρμογή της πρωτοβουλίας σε ετήσια βάση, μέσω των σχετικών φόρουμ, με τους ενδιαφερόμενους φορείς του κλάδου και τα κράτη μέλη.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
Σε παρόμοια κατεύθυνση για την αύξηση της αυτοπαραγωγής κινείται ήδη και η Ελλάδα. Είναι ενδεικτικό ότι χθες –την ίδια ημέρα με τις ανακοινώσεις της Κομισιόν– στο κείμενο του πρώτου Κλιματικού Νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή προς ψήφιση υπάρχει ειδική διάταξη που καθιστά υποχρεωτικά τα φωτοβολταϊκά στη στέγη για συγκεκριμένα κτήρια.
Ειδικότερα, για κτήρια με κάλυψη άνω των 500 τ.μ., για τα οποία υποβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2023 οικοδομικές άδειες ανέγερσης νέων κτηρίων ή προσθηκών σε υφιστάμενα κτήρια, εξαιρουμένων των τουριστικών καταλυμάτων και των ναών, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της κάλυψης.
Στην ίδια λογική, και το πρόγραμμα Εξοικονομώ για τις επιχειρήσεις με προϋπολογισμό 450 εκατ. ευρώ που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο θα προβλέπει τη διευκόλυνση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών στις στέγες επιχειρήσεων ή και σε όμορα οικόπεδα, προκειμένου να εξασφαλίζεται ενεργειακή αυτάρκεια σε συνδυασμό με την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης.
Για να έχουν, ωστόσο, νόημα αυτά τα μέτρα με δεδομένο τον περιορισμένο χώρο στο δίκτυο, το ΥΠΕΝ έχει εντάξει στο νομοσχέδιο για τη β’ φάση της αδειοδότησης των ΑΠΕ αύξηση χωρητικότητας στο ηλεκτρικό δίκτυο. Ειδικότερα, προβλέπεται ότι σε 45 ημέρες από την ψήφιση του σχεδίου νόμου, ο ΔΕΔΔΗΕ υπολογίζει τα διαθέσιμα περιθώρια ισχύος όλων των Υποσταθμών στο δίκτυο διανομής. Για τους υποσταθμούς όπου τα περιθώρια είναι έως 10 MW, τότε αυτά διατίθενται αποκλειστικά για ανθοπαραγωγή, ενεργειακό συμψηφισμό και πρόγραμμα φωτοβολταϊκών στις στέγες.
Τέλος, ήδη «τρέχει» το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στις στέγες» που έχει χαρακτηριστεί ως μία «εγγυημένη επένδυση 20ετιας για κάθε νοικοκυριό» και θα δέχεται αιτήσεις έως το τέλος του 2023.Το πρόγραμμα υπόσχεται ότι οι ωφελούμενοι θα δουν έσοδα που μπορούν να φθάσουν έως 16.000 ευρώ, με την απόδοση της επένδυσης να υπολογίζεται στο 7%.
Οι αιτήσεις που αφορούν τους οικιακούς καταναλωτές χωρίς κριτήρια ένταξης θα μείνουν ανοιχτές έως το τέλος του 2023 ενώ το πρόγραμμα αφορά σε έργα με όριο τα 6 kWp για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα και την Κρήτη και 3 kWp για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά. Η εγκατάσταση ενός μικρού φωτοβολταϊκού συστήματος από ένα νοικοκυριό απαιτεί δαπάνη περίπου 8.000 ευρώ και η τιμή αποζημίωσης είναι 87 ευρώ/MWh για 20 χρόνια.
